Bu yazı www.multimediaquran.com sitesinin sahibi Hacı Mehmet Bahattin Geçkil tarafından hazırlanmış ve 30/06/2016 tarihinde www.multimediaquran.com veb sitesinde millete sunulmuştur. 04/04/2018 tarihinde güncellenmiştir. Bu yazının başka yerlerde yayınlanması halinde bu notun yazının başına konulması gereklidir. Aksi halde hak geçer.

Bu sayfadaki bilgilerin başka bir yazının içinde kullanılması halinde yine referans gösterilmesi gerekmektedir. Referans gösterilmeden yapılan alıntılar fikir hırsızlığına girmektedir.

 

 

 

 

 

7-11-19 KRİTERİYLE UYUMLU

"K-B-R" KÖKÜ VE "MÜTEKEBBİR" KELİMESİ

 

MÜTEKEBBİR İSMİ: İzzet, Azamet ve Şeref'te tek ve eşsiz saltanat sahibi olan, eşi ve benzeri olmayan. Büyüklenme şanına sahip olan fakat kullarına örnek olmak için büyüklük taslamayan.

 

Kur'ân'da "k-b-r" kökü altında 161 kelime vardır. Bu kök altındaki kelimeler genel olarak büyüklük ve bu kavramı içeren ve bundan türeyen çeşitli kelimelerdir. Mesela büyük olmak, büyüklenmek veya kibirlenmek ve bunların çeşitli uzantıları bu anlamdandır.

Bu kök altında Esmai İlahiyyeden olan "El-Kebiyr" ve "Mütekebbir" kelimeleri vardır. Bunları ayrı ayrı inceleyeceğiz.

 

Esmai İlahiyyeden olan en büyük mânâsındaki "Mütekebbir" kelimesi Allahın sıfatı olarak yalnız bir kere Haşr Sûresinin sonunda geçmektedir. Diğer "Mütekebbir" kelimeleri büyüklenen, kibirlenen, böbürlenen şeytan ve şeytani vasıflara bürünmüş insanlar için kullanılmıştır. Mesela  örnek olarak 40:35'teki âyetin mealine bakalım.

 

Elmalılı 40:35 - Onlar, kendilerine gelmiş bir delil olmaksızın, Allah'ın âyetleri hakkında mücadele ederler. Bu durum, Allah katında ve imân edenler yanında büyük bir buğzu gerektirir. İşte Allah, her böbürlenen zorbanın kalbini öyle bir tabiat ile mühürler.

 

Televizyonlarda ve yazılı medyada devamlı din hakkında çarpık ve saptırıcı konuşup yazanlara Allah katından bir delil gelmediğinden bu âyete göre bunların tutumları kibirlenip büyüklenmelerinden ileri geldiğini düşünüyorum. Allah âyette bu kötü huylarından dolayı bunların kalplerini böyle mühürlediğini bildiriyor. Böyle bir belanın şerrinden Allahü te'âlâ'ya sığınırız. Bu âyette bu gibilerine karşı imân edenlerin buğz etmelerinin gerektiği yazmaktadır. Buğz etmenin soğuk bakmak, uzak durmak, onların yazdıklarını okumamak, konuşmalarını dinlememek mânâsına geldiğini düşünüyorum.

 

Allahü te'âlâ böyle büyüklenen ve kibirlenen insanların akıbetlerinin ne olacağını Kur'ân'da tekrar tekrar değişik sûre ve âyetlerde haber vermektedir. Mesela aşağıda görülen üç âyette aynı haber yalnız âyetin ilk kelimesindeki bir değişiklikle tekrar edilmektedir.

 

Elmalılı 16:29 - "O halde içinde ebedî kalacağınız cehennemin kapılarından girin" denir. Kibirlenenlerin yeri ne kötüdür!

 

Elmalılı 39:72 - (Onlara): "Ebedî olarak içinde kalmak üzere girin cehennemin kapılarından" denir. Bak, büyüklük taslayanların yeri ne kötüdür!

 

Elmalılı 40:76 - İçlerinde ebedî olarak kalmak üzere cehennemin kapılarından girin. Bak ne kötü o kibirlenenlerin yeri.

 

 

Kur'ân'da "Mütekebbir" kelimesi 7 kere geçmektedir. Aşağıda bunların datasını görüyorsunuz. Bunların içinden 4 adedi "El" takısı olanlardır. Geriye kalan 3 adedi ise "El" takısı olmayanlardır.

Bunların tümünün sûre ve âyet (SA) numaralarının toplamı olan 595 sayısı 7'nin katı etmektedir.

 

Tablonun son kısmında 4 adet "El" takısı olanlar  görülmektedir.

Tablonun başında 3 adet "El" takısı olmayanlar görülmektedir.

 

Önce tümünün hesaplarını görelim.

 

Mutekebbir

7 adet

 

 

 

 

 

SN

GN

Sure

Ayet

Klm

 

4160

60829

40

27

9

Mutekebbirin    

4168

60999

40

35

22

Mutekebbirin    

4130

60409

39

72

9

Mutekebbiriyne

4118

60245

39

60

14

lil'mutekebbiri 

5149

71065

59

23

15

l'mutekebbiru   

1930

34670

16

29

8

l'mutekebbiriyne

4209

61546

40

76

8

l'mutekebbiriyne

27864

409763

273

322

85

Mutekebbir-7

3980.57

58537.57

39

46

12.14

 

4

4

0

0

1

7-artik

 

 

X

 

 

sure=7x

 

 

 

X

 

ayet=7x

 

 

X

X

 

sa=7x

 

Elmalılı 40:27 - Musa da: "Ben hesap gününe inanmayan her kibirliden, benim de Rabbim, sizin de Rabbiniz olan Allah'a sığınırım" dedi.

Elmalılı 40:35 - Onlar, kendilerine gelmiş bir delil olmaksızın, Allah'ın âyetleri hakkında mücadele ederler. Bu durum, Allah katında ve iman edenler yanında büyük bir buğzu gerektirir. İşte Allah, her böbürlenen zorbanın kalbini öyle bir tabiat ile mühürler.

Elmalılı 39:72 - (Onlara): "Ebedî olarak içinde kalmak üzere girin cehennemin kapılarından" denir. Bak, büyüklük taslayanların yeri ne kötüdür!

Elmalılı 39:60 - Hem o kıyamet günü görürsün ki, Allah'a karşı yalan söyleyenlerin yüzleri kararmıştır. Kibirlenenlerin yeri cehennem değil mi?

Elmalılı 59:23 - O, öyle bir Allah'tır ki, kendisinden başka hiçbir tanrı yoktur. O, mâlik ve sahiptir, münezzehtir, selâmet verendir, emniyete kavuşturandır, gözetip koruyandır, üstündür, istediğini zorla yaptıran, büyüklükte eşi olmayandır. Allah puta tapanların ortak koştukları şeylerden münezzehtir.

Elmalılı 16:29 - "O halde içinde ebedî kalacağınız cehennemin kapılarından girin" denir. Kibirlenenlerin yeri ne kötüdür!

Elmalılı 40:76 - İçlerinde ebedî olarak kalmak üzere cehennemin kapılarından girin. Bak ne kötü o kibirlenenlerin yeri?

 

***

 

Şimdi de "El" takılı olanları gruplaştırarak görelim.

 

El'' takılı

4 adet

 

 

 

 

 

SN

GN

Sure

Ayet

Klm

 

4118

60245

39

60

14

lil'mutekebbiri 

5149

71065

59

23

15

l'mutekebbiru   

1930

34670

16

29

8

l'mutekebbiriyne

4209

61546

40

76

8

l'mutekebbiriyne

15406

227526

154

188

45

Mutekebbir-4

2200.85

32503.71

22

26.85

6.42

 

6

5

0

6

3

7-artik

 

 

X

 

 

sure=7x

810.84

11975.05

8.105

9.89

2.36

 

16

1

2

17

7

19-artik

 

 

X

X

 

sa=19x

1400.54

20684.18

14

17.09

4.09

 

6

2

0

1

1

11-artik

 

 

X

 

 

sure=11x

 

Görüldüğü gibi "El" takılı olan 4 kelimenin sure kolonu toplamı hem 7'nin hem de 11'in katı etmektedir.

 

Ayrıca bunların sure ve ayet (SA) numaraları toplamı 19'un katı etmektedir.

 

***

 

Şimdi de "El" takısız olanları görelim.

 

El'' takısız

3 adet

 

 

 

 

 

SN

GN

Sure

Ayet

Klm

 

4160

60829

40

27

9

Mutekebbirin    

4168

60999

40

35

22

Mutekebbirin    

4130

60409

39

72

9

mutekebbiriyne

12458

182237

119

134

40

Mutekebbir-3

1779.71

26033.85

17

19.14

5.71

 

5

6

0

1

5

7-artık

 

 

X

 

 

sure=7x

1132.54

16567

10.81

12.18

3.63

 

6

0

9

2

12

11-artık

 

 

X

X

 

sa=11x

 

X

 

 

 

gn=11x

 

 

Yukarıda görüldüğü üzere "El" takısız olan üç kelimenin sure numaraları toplamı 7'nin katı etmektedir.

Bunların global numaralar toplamı 11'in katı etmektedir.

Ayrıca bunların sure ve ayet (SA) numaraları toplamı da 11'in katı etmektedir.

 

***

 

Yukarıda gördüğümüz 7 adet mütekebbir kelimesini "El" takılı ve "El" takısız olarak gruplaştırıp hesapladık. Şimdi bunları kelime yazlışına göre ve de kelimenin sonuna göre gruplaştırarak tekrar hesaplayalım.

 

Bunları 3 adet "Mütekebbiriyne" grubu, 2 adet "mütekebbirin" grubu, ve geriye kalan iki adedi de bir grubu olarak hesaplayabiliriz.

 

SN

GN

Sure

Ayet

Klm

 

4130

60409

39

72

9

mutekebbiriyne

1930

34670

16

29

8

l'mutekebbiriyne

4209

61546

40

76

8

l'mutekebbiriyne

10269

156625

95

177

25

Mutekebbiriyne-3

1467

22375

13.57142857

25.28571429

3.571428571

 

0

0

4

2

4

 

X

 

 

 

 

sn=7x

 

X

 

 

 

gn=7x

540.4736842

8243.421053

5

9.315789474

1.315789474

 

9

8

0

6

6

 

 

 

X

 

 

sure=19x

933.5454545

14238.63636

8.636363636

16.09090909

2.272727273

 

6

7

7

1

3

 

 

 

X

X

X

sak=11x

 

***

 

SN

GN

Sure

Ayet

Klm

 

4160

60829

40

27

9

mutekebbirin    

4168

60999

40

35

22

mutekebbirin    

8328

121828

80

62

31

Mutekebbirin-2

1189.714286

17404

11.42857143

8.857142857

4.428571429

 

5

0

3

6

3

7-artik

 

X

 

 

 

gn=7x

438.3157895

6412

4.210526316

3.263157895

1.631578947

 

6

0

4

5

12

 

 

X

 

 

 

gn=19x

757.0909091

11075.27273

7.272727273

5.636363636

2.818181818

 

1

3

3

7

9

 

 

***

 

SN

GN

Sure

Ayet

Klm

 

4118

60245

39

60

14

lil'mutekebbiri 

5149

71065

59

23

15

L'mutekebbiru   

9267

131310

98

83

29

El-mutekebbir-2

1323.857143

18758.57143

14

11.85714286

4.142857143

 

6

4

0

6

1

 

 

 

X

 

 

sure=7x

 

 

X

X

X

sak=7x

 

 

***

 

Mütekebbir kelimesi "tekebbera, yetekebberu" fiil kalıbından türemiştir. Bu kalıpta toplam olarak 2 fiil ve 7 adet mütekebbir kelimesi vardır. Acaba tüm 9 kelimede bir sayım varmı diye merak ettim. İyi ki de merak etmişim. Bakınız nasıl şahane 5-kolon=19x çıktı ortaya.

 

SN

GN

Sure

Ayet

Kelime

 

967

19454

7

13

8

tetekebbera      

1100

21560

7

146

5

Yetekebberuune   

4160

60829

40

27

9

mutekebbirin     

4168

60999

40

35

22

mutekebbirin     

1930

34670

16

29

8

l'mutekebbiriyne 

4118

60245

39

60

14

Lil'mutekebbiri  

4130

60409

39

72

9

Mutekebbiriyne   

4209

61546

40

76

8

l'mutekebbiriyne 

5149

71065

59

23

15

l'mutekebbiru    

29931

450777

287

481

98

 

4275.857143

64396.71429

41

68.71428571

14

 

6

5

0

5

0

7-artik

 

 

X

 

 

sure=7x

 

 

 

 

X

klm=7x

1575.315789

23725.10526

15.10526316

25.31578947

5.157894737

 

6

2

2

6

3

 

X

X

X

X

X

5-kolon=19x

2721

40979.72727

26.09090909

43.72727273

8.909090909

 

0

8

1

8

10

 

X

 

 

 

 

sn=11x

 

Daha önce 7 adet mütekebbir kelimelerinin geçtiği ayetlerin meallerini görmüştük. Burada yeni olarak gördüğümüz 2 adet fiil kelimesinin geçtiği ayetlerin meallerıne de bakalım.

 

Elmalılı 7:13 - (Allah) buyurdu: "Öyleyse oradan in, orada büyüklük taslamak senin haddin değildir. Çık, çünkü sen aşağılıklardansın."

 

Elmalılı 7:146 - Yeryüzünde haksız yere büyüklük taslayanları, âyetlerimizi anlamaktan uzak tutacağım. Onlar ki, bütün âyetlerimizi görseler de onlara iman etmezler. Doğru yolu görseler de o yolu tutup gitmezler. Eğer sapıklık yolunu görürlerse tutar onu izlerler. Çünkü onlar âyetlerimizi inkâr etmeyi âdet edinmişler ve onlardan hep gafil olagelmişlerdir.

 

*****