KUR'ÂN METNİ'NİN ÜÇ KERRE TOPLANMASININ SEBEBİ

Kur’ân metni dağınık idi ise bir defa toplanır olur biter. Üç defa toplanmasının sebebi ne olabilir? Bir Rasûlüllâh, bir Hz. Ebu Bekr bir de Hz. Osman zamanında olmak üzere üç kerre toplanmasının sebep ve hikmetleri ne olabilir denilecek olursa diyebiliriz ki:

Kur’ân'ın Rasûlüllâh zamanında toplanması; âyetlerin hurma dalları, kürek kemikleri ince taşlar gibi değişik malzemeler üzerine yazılıp vahiyle belirlenen sıralarına konması ve âit oldukları sûreler içerisindeki yerlerine yerleştirilmesinden ibâretti. Dediğimiz gibi, o zaman Kur’ân Metni'nin muhâfazası (korunması) esâs îtibâriyle hâfızaya dayanıyor ve nâzil olan âyetler bir çok sahâbî tarafından ezberlenmiş bulunuyor idiyse de bu, Kur’ân metinlerinin muhâfazası için alınmış bir yedek tedbîr idi. Kur’ân'ın Hz. Ebû Bekr zamânında toplanması; O'nun, dağınık yazım melzemeleri şeklinde değil de, âyet sırasına konmuş, tevâtürle kesinlik kazanmış, söz birliğiyle kabûl görmüş ve tilâveti nesh edilmemiş âyetlerle sınırlı tutulan sayfalar hâlinde yazılmasından ibârettir.

Hz. Osman zamanında toplanması ise: Ebû Bekr zamânında sayfalar hâlinde toplanan metninin hem âyetleri, hem de sûreleri sıraya konması sûretiyle bir tek imâm Mushâf halinde yazılması, bu imâm Mushaf'tan birkaç Mushaf'ın çoğaltılması, çoğaltılan Mushaf'ların da büyük yereşim merkezlerine gönderilmesinden ibârettir.

Hz. Osman'ın emriyle Hz. Zeyd b. Sâbit'in başkanlığında oluşturulan bir uzman kârî hey'etine belli bir tertip üzere toplattırılıp bütün eshâbın (sahabenin) tasvîb ve tasdîkinden (kabul ve onayından) geçirilen bu imâm Mushaf'ın harekesiz ve noktasız, özel bir yazılış şekli vardı. İşte bu yazılış şekline ‘Resmü'l-Mesâhif’ denilir. Resmü'l-Mesâhif, birçok kırâat farklılıklarının aynı yazılış şekli ile tespit ve telaffuzuna imkân sağlamıştır.

*****

Bu yazı www.multimediaquran.com sitesinin sahibi Hacı Mehmet Bahattin Geçkil tarafından yazılmıştır.